Vanuit het niets opende ik mijn ogen en had geen idee waarom ik wakker werd. Ik staarde naar het plafond en kon de slaap niet meer te pakken krijgen. Een paar minuten later begon het knagende gevoel te komen met de voor mij al bekende vragen: “Waarom had ik niet laten weten, wat ik ervan vond? Waarom was ik niet naar de verpleging gelopen om een klacht in te dienen. Waarom liet ik gebeuren wat er op dat moment gebeurde?”
Schuldgevoel!!

Mijn kind is al jarenlang niet meer lijfelijk aanwezig en ben ik op weg op het pad van rouw, maar vaak komen er schuldgevoelens omhoog, die me weer terug trekken naar een tijd, waarin ik iets had kunnen doen of juist niet. Vooral als het donker is, vooral als je even niet goed oplet, vooral als je wakker ligt te staren en niets doet, komen gedachten omhoog van pijn en lijden. De herinnering van een verpleegster, die de pleister van haar hoofdje afrukte, waardoor de wond weer openging. De verpleegster, die niet naar ons luisterde en haar eigen plan trok. Ik bleef stil en liet het gebeuren. Zelfs nu nog, kunnen zulke herinneringen me plagen. Schuldgevoelens oordelen en zullen nooit rust of berusting brengen. Ze kunnen ook zorgen voor de gedachte, dat je zonder kind nooit meer gelukkig zult zijn, want als je blij zou kunnen zijn, dan lijkt het net, alsof je je kind vergeten bent.

Rouwen is een werkwoord dat samenwerkt met zeeën van emoties. Het is niet alleen leren omgaan met gemis, maar ook met het herkennen van gedachten en overtuigingen. Het is niet alleen inweven van de leegte en de afwezigheid, maar ook het accepteren van een verleden, dat niet meer aan te passen is.

Wanneer ik tegenwoordig wakker schiet uit mijn slaap, ken ik de patronen en de gedachten en laat ze voorbijtrekken. Ik verneem ze, maar luister er niet meer naar. Het is zoals het was en ik kan er verder niets meer aan veranderen. De tijd geeft me de ruimte om hiermee om te gaan.